پنگوئن  (راسته پنگوئن‌سانان، تیره پنگوئنیان) پرندگان بی‌پروازی از راسته گُوِه‌سانان (Sphenisciformes) از خانواده گُوگان (Spheniscidae) که از ماهی‌ها تغذیه می‌کنند آن‌ها بال‌های کلفتی دارند که به عنوان باله شنا از آن بهره می‌گیرند. پنگوئنها در جاهای سردسیر نیمگردی پایینی زمین زیست می‌کنند.

نام راسته و خانواده آن‌ها نمایانگر شکل گوه‌ای بدن آن‌ها است.

نام پنگوئن در واقع نام ماهی‌گیرک بزرگ پرنده‌ای بومی اقیانوس منجمد شمالی که شباهت ظاهری زیادی به پنگوئن‌ها داشت و در قرن نوزدهم منقرض شد. زمانی که ملوانها به اقیانوس منجمد جنوبی رسیدند همین نام را به پرندگان آنجا دادند که قادر به پرواز نبودند.

آن‌ها در فصل زمستان قطب جنوب تخم‌گذاری می‌کنند و هر دو جفت نر و ماده در نگهداری از تخم و جوجه به هم یاری می‌رسانند. پنگوئن‌های امپراتور به صورت فصلی تک‌همسر هستند و بیشتر آن‌ها در سال‌های بعد به سراغ زوج‌های جدید می‌روند. عمر متوسط این پنگوئن‌ها 20 سال است؛ هر چند مشاهدات نشان داده‌است که برخی از آن‌ها ممکن است تا 50 سال هم عمر کنند. به تازگی بقای این جانوران در طبیعت در معرض تهدید گرمایش جهانی قرار گرفته و تخمین زده می‌شود که تا پایان سده 21 میلادی تعدادشان به شدت کاهش پیدا کند.

رده‌بندی 

تیره گُوگان – پنگوئن‌ های نوین 

پنگوئن‌های بی‌بال - Aptenodytes 

پنگوئن پادشاه، Aptenodytes patagonicus

پنگوئن امپراتور، Aptenodytes forsteri

پنگوئن‌های منقاردراز – Pygoscelis

پنگوئن آدلی، Pygoscelis adeliae

پنگوئن ریش‌خطی، Pygoscelis antarctica

پنگوئن جنتو، Pygoscelis papua

پنگوئن‌های کاکل‌دار کوچک – Eudyptula

پنگوئن کوچک، Eudyptula minor

پنگوئن باله‌سفید، Eudyptula albosignata

پنگوئن‌های گوه‌ای – Spheniscus

پنگوئن ماژلان، Spheniscus magellanicus

پنگوئن هومبولت، Spheniscus humboldti

پنگوئن گالاپاگوس، Spheniscus mendiculus

پنگوئن آفریقایی، Spheniscus demersus

پنگوئن‌های چشم‌زرد – Megadyptes

پنگوئن چشم‌زرد، Megadyptes antipodes

پنگوئن وایتاها، Megadyptes waitaha (منقرض)

پنگوئن‌های کاکل‌دار – Eudyptes

پنگوئن فیوردلند، Eudyptes pachyrynchus

پنگوئن کاکل‌سیمی، Eudyptes robustus

پنگوئن راست‌کاکل، Eudyptes sclateri

پنگوئن صخره‌پر غربی، Eudyptes chrysocome

پنگوئن صخره‌پر شرقی، Eudyptes filholi

پنگوئن صخره‌پر شمالی، Eudyptes moseleyi

پنگوئن سلطنتی، Eudyptes schlegeli (مورد مناقشه)

پنگوئن ماکارونی، Eudyptes chrysolophus

پنگوئن جزایر چتهم، Eudyptes chathamensis (منقرض)