سَگ (نام علمی: Canis lupus familiaris) زیرگونه? اهلی گرگ‌ها و پستانداری از راسته? سگ‌سانان است. سگ نخستین جانوری است که به دست انسان اهلی شد. سگ‌ها متنوع‌ترین حیوان زمین هستند که میراث چند هزار سال مداخله انسان در روند جفت گیری و پرورش این حیوان است.

سگ‌ها نقش‌های مختلفی را در جوامع انسانی بر عهده گرفته‌اند و آدمیان از ایشان برای شکار، گله‌داری، بارکشی، محافظت، کمک به پلیس و نیروهای نظامی، همراهی و همدمی و کمک به اشخاص دچار ناتوانی استفاده کرده‌اند. در بعضی فرهنگ‌ها از آن به عنوان یک منبع غذایی هم استفاده شده‌است. در سال 2001 برآورد شده که حدود 400 میلیون قلاده سگ در سراسر دنیا زندگی می‌کنند.

سگ‌ها شامل صدها نژاد متفاوت می‌شوند که بیشتر آن‌ها در چندصد سال اخیر به وسیله اصلاح نژادی توسط انسان‌ها ایجاد شده‌اند. انسان‌ها از طریق تولید نسل از سگ‌های دارای صفات جسمی و رفتاری مخصوص برای انجام بهتر نقش‌های خاص باعث ایجاد نژادهای متفاوتی از سگ‌های شده‌اند که تفاوت‌های ظاهری قابل توجهی با یکدیگر دارند. ارتفاع انواع مختلف سگ از سطح زمین تا بین دو کتف از حدود 15 سانتی‌متر در نژاد شی‌هواهوا تا حدود 76 سانتی‌متر درسگ تازی ایرلندی متغیّر است. رنگ آن‌ها نیز از سفید تا سیاه و از قهوه‌ای تیره تا روشن با طرح‌های مختلفی متغیر است. پوشش آنها نیز از بسیار کوتاه تا چند سانتی‌متر متفاوت است، از موی خشن تا پشم صاف، مجعد یا نرم.

سگ نوع اهلی گرگ خاکستری است اما زمان و محل دقیق اهلی‌شدن آن مشخص نیست. آخرین بررسی ژنتیکی در سال 2014 نشان داده که تبار سگ‌ها 27 تا 40 هزار سال پیش از گرگ خاکستری جدا شده‌است اما اهلی‌شدن آن‌ها در آن زمان اتفاق نیفتاده است چون هیچیک از جمیعت‌های فعلی گرگ خاکستری جد مستقیم سگ ها نیستند. این به معنی آن است که نسل سگ‌ها به جمعیتی از گرگ‌ها می‌رسد که نسل نوع وحشی آن‌ها اکنون منقرض شده است.. زمان آغاز اهلی شدن سگ حدود 11 تا 16 هزار سال پیش بوده که قبل از شروع دوران کشاورزی و دامپروری است و این نتیجه با مدارک باستان‌شناسی که نشان می‌دهد اهلی شدن سگ‌ها در جوامع شکارچی-گردآورنده انجام شده مطابقت دارد.